قرآن و مدرسه: آیا قرآن نیازمند تفسیر است؟ (تأملی در اسکولاستیک اسلامی)

 

مدرسه و فلسفه مَدرَسی (Scholasticism) مدرن بر محور تعلیم و تربیت اجباری بنا شده است، و متأسفانه غالب تفاسیر قرآن برآمده از این تمدن و فرهنگ مدرسی است که آزادی و اختیار آدمی و تفاوت‌های فرهنگی و قومی را در نظر نمی‌گیرد.

بر اساس نص آیه ۳۳ سوره فرقان "وَلَا یَأْتُونَکَ بِمَثَلٍ إِلَّا جِئْنَاکَ بِالْحَقِّ وَأَحْسَنَ تَفْسِیرًا" قرآن بیان حق و بهترین تفسیر است، لذا نیازمند تفسیر نیست، باز بر اساس آیه ۷ سوره آل عمران، قرآن آیات خود را به دو دسته محکم و متشابه تقسیم نموده است:

هُوَ الَّذی أَنْزَلَ عَلَیْکَ الْکِتابَ مِنْهُ آیاتٌ مُحْکَماتٌ هُنَّ أُمُّ الْکِتابِ وَ أُخَرُ مُتَشابِهاتٌ فَأَمَّا الَّذینَ فی قُلُوبِهِمْ زَیْغٌ فَیَتَّبِعُونَ ما تَشابَهَ مِنْهُ ابْتِغاءَ الْفِتْنَةِ وَ ابْتِغاءَ تَأْویلِهِ وَ ما یَعْلَمُ تَأْویلَهُ إِلاَّ اللّهُ وَ الرّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ یَقُولُونَ آمَنّا بِهِ کُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنا وَ ما یَذَّکَّرُ إِلاّ أُولُوا اْلأَلْبابِ».

محکمات برای عموم قابل فهم هستند اما متشابهات نیازمند تأویل هستند نه تفسیر و تأویل آنها را فقط صاحبان خرد و عالمان راسخ می‌دانند.

ادامه مطلب